Z fałszerstwem przez wieki
W czasie wakacyjnych wyjazdów często jesteśmy narażeni na różnego rodzaju oszustwa finansowe. Wciąż popularną formą oszustwa są fałszywe banknoty.
Historia fałszowania pieniędzy jest tak stara jak sam pieniądz. Na przestrzeni wieków wykorzystywano różne, mniej lub bardziej zaawansowane techniki podrabiania, jak też zabezpieczania środków płatniczych. Już w starożytności i średniowieczu, gdy pieniądz miał postać monet, spekulowano na wartości kruszcu wykorzystywanego do ich produkcji. Do monet, które powinny zawierać określoną zawartość złota lub srebra, dodawano nieszlachetne metale. Inną metodą było skrawanie rantów monet, żeby pozyskać cenny materiał. Aby zaradzić temu procederowi, wypracowano metodę ich karbowania, co zwyczajowo zostało zachowane do naszych czasów, chociażby w monecie jednozłotowej.
Mimo że za podrabianie pieniędzy grożą wysokie kary – nawet do 25 lat pozbawienia wolności, to w obiegu ciągle pojawiają się fałszywki. Jedną z najchętniej podrabianych walut jest dolar amerykański. Do najbardziej spektakularnych przykładów podróbki amerykańskiej waluty należy tzw. afera Anastasiosa Arnaoutiego. W 2002 roku w Manchesterze został rozbity jego kilkuosobowy gang zajmujący się drukowaniem fałszywych banknotów. Proceder był prowadzony na niebywałą skalę – nielegalny warsztat wypuszczał nawet pół miliona dolarów dziennie! W momencie interwencji, w drukarni zostało znalezione 2,5 miliona funtów oraz 3,5 miliona dolarów w fałszywych banknotach. Same fałszywki były sprzedawane dość tanio – 80 pensów za banknot 10 funtowy oraz 6 dolarów za banknot 100 dolarowy. Właśnie wprowadzanie fałszywek do obiegu nastręczało fałszerzom najwięcej problemów. Arnaouti też nie zachowywał się najrozsądniej. Wzbudził zainteresowanie policji, ponieważ… deklarując się jako bezrobotny, posiadał luksusowy dom, jeździł Mercedesem za 70 tys. funtów i prowadził dość wystawne życie będąc bywalcem najmodniejszych kasyn w mieście!
Jak rozpoznać i zabezpieczyć się przed fałszywymi banknotami?
Fałszywe banknoty zdarzają się też w naszej codziennej rzeczywistości. Stanowi to realne ryzyko straty zarówno dla nas, jak też dla przedsiębiorców prowadzących punkty handlowo-usługowe i przyjmujących gotówkę. Mało kto robiąc codzienne zakupy dokładnie ogląda pieniądze, a większość osób nawet nie wie na co zwracać uwagę, aby nie paść ofiarą oszustwa.
Nowoczesne banknoty posiadają szereg zabezpieczeń, które mają świadczyć o ich autentyczności. Pierwszą cechą rozpoznawczą jest papier z którego banknot został wykonany – jest to mieszanka papieru i bawełny o charakterystycznej fakturze. Biorąc banknot do ręki powinniśmy też być w stanie wyczuć palcami tłoczenia napisów, wizerunków władców i symboli.
Gdy spojrzymy na banknot pod światło, to będziemy w stanie zauważyć znaki wodne – w przypadku polskich złotych są to podobizny władców oraz nominały. Również symbol korony, który jest nadrukowany w sposób fragmentaryczny na obu stronach banknotu, powinien tworzyć dobrze dopasowaną całość. Widoczna będzie także pionowa nitka zabezpieczająca z oznaczeniem nominału, umieszczona w strukturze papieru.
Kolejnym rodzajem wykorzystywanych zabezpieczeń, są efekty widoczne jedynie pod pewnym kątem. W banknotach starego typu, tło pod godłem było drukowane farbą metalizowaną z charakterystycznym połyskiem, w nowszych natomiast na rewersie zastosowano pas opalizujący z oznaczeniem nominału.
Ostatnią linią zabezpieczeń są mikrodruki, czyli czytelne jedynie w powiększeniu drobne napisy wykonane z dużą precyzją: „Rzeczpospolita Polska” oraz skrót „RP”, znajdujące się w różnych miejscach banknotu, oraz nadruki specjalną farbą, która jest widoczna tylko w świetle UV.
Bardzo podobne zabezpieczenia zostały zastosowane w przypadku euro. Natomiast gorzej ma się sprawa z dolarem amerykańskim. Ponieważ wzory tych banknotów nie zmieniają się od dłuższego czasu, brakuje tam też wielu zabezpieczeń. W tym wypadku można polegać głównie na dokładności nadruków znajdujących się na banknocie. Dopiero od niedawna wykorzystywane są także znak wodny z podobizną Beniamina Franklina oraz nitka zabezpieczająca.
Co zrobić gdy masz wątpliwości co do autentyczności banknotu? Zawsze możesz zanieść taki podejrzany pieniądz do banku lub na komisariat policji, gdzie zostanie on zbadany pod kątem autentyczności. Jednak należy liczyć się z tym, że w razie gdy banknot jest fałszywką, to zostanie on bezzwrotnie skonfiskowany, a nam niestety nie przysługuje zwrot jego równowartości. Za to będziemy mieli czyste sumienie i przyczynimy się do walki z oszustami.
Natomiast jeśli chcemy mieć absolutną pewność, że nie zostaną nam wydane podrabiane banknoty, to zawsze pozostaje nam wybór płatności kartą.
